ყველაფერი რაც უნდა იცოდეთ გულძმარვის შესახებ
გულძმარვა - არის სიმპტომი, რომელიც წვის ან სითბოს გრძნობით გამოიხატება მკერდის ძვლის უკან.
რა იწვევს გულძმარვას? კუჭის ზადმეტი გაჭიმვა, რომელიც ხდება საკვების დიდი რაოდენობით მიღებისას, დიდი რაოდენობით ტკბილეულის მირთმევისას, ასევე ლორწოვანი გარსის გაღიზიანება ცხარე ან მჟავე საკვებით, მოწევით, დიდი რაოდენობით ცხოველური ცხიმების მიღებისას. შოკოლადი, ყავა, პომიდორი, ციტრუსები და ალკოჰოლმა, ასევე შეიძლება გამოიწვიოს გულძმარვა, ჭამიდან მცირე ხნის შემდეგ ჰორიზონტალური პოზიციის მიღება, ჭარბი ფიზიკური შრომა, განსაკუთრებით ტვირთის აწევასთან. ასევე სხეულის დახრილობა, მეტეორიზმი, ღვიძლისა და ელენთის გადიდება, ყაბზობა, ფილტვების დაავადებები და ა.შ. ეს რეკომენდაციები უნდა გაითვალისწინოს ყველამ, დადგენილი დიაგნოზით "გერდ". მნიშვნელოვანია, რომ ადამიანმა არ უნდა მოუხშიროს კვების მირთმევას: უნდა ჭამოთ დღეში 3-4-ჯერ და მოერიდოთ ხშირ საჭმლის მიღებას. მცირე პორციებით კვების შესახებ რეკომენდაციები უსაფუძვლოა.
თვითდიაგნოსტიკური ტესტი. თუ გულძმარვა ადვილად იხსნება სოდათი, რძით ან გაზიანი მინერალური წყლით, დიდი ალბათობით გამოწვეულია კუჭის მჟავის რეფლუქსით. კომბინირებული (მჟავა-ნაღვლის რეფლუქსანტი) არ მოიხსნება ზემოჩამოთვლილი მეთოდით და საჭიროებს ადსორბენტების (სმეტა, ენტეროგელი) ან/და ანტაციდების (ალმაგელი, სიმალგელი, რუტაციდი, ანტარეიტი და ა.შ.) გამოყენებას.
საინტერესო ფაქტი. ტკივილის ინტენსიურობა გულძმარვის დროს, არ მიუთითებს მკაფიოდ გამოხატულ ანთებით ცვლილებებს საყლაპავში. ეს დამოკიდებულია ინდივიდუალური მგრძნობელობის ბარიერზე.
როგორ დავსვათ დიაგნოზი? თუ ადამიანი განიცდის კვირაში ერთ-ორ გულძმარვის ეპიზოდს - გვაქს დიაგნოზის დასმის უბლება - დასახელება შემოკლებით "გერდ".
როდის უნდა მიმართოთ ექიმს? თუ გაქვთ გერდის სიმპტომები კვირაში ორჯერ ან მეტჯერ.
ზოგჯერ პრობლემა პათოლოგიურ რეფლუქსში კი არა, გულშია. თუ არსებობს წვის შეგრძნება, რომელიც ლოკალიზებულია მკერდის უკან (ზედა ან შუა მესამედში). ყურადღება მიაქციეთ, პროვოცირებულია თუ არა: ფიზიკური აქტივობით (სწრაფი სიარულით, მთაზე ან კიბეზე ასვლით, მძიმეს აზიდვით); მაღალი წნევით; სიცივით; ემოციური სტრესით. თუ ტკივილი გადასცემს მარცხენა მკლავს, მხარს, კისერს ან ქვედა ყბას. ქრება წვის შეგრძნება დასვენების დროს ან ქრება რამდენიმე წამში ან წუთში ნიტროგლიცერინის მიღებისას. შეტევის ხანგრძლივობა დაახლოებით 3-5 წუთია, იშვიათად 10 წუთამდე. რეფლუქსის ტკივილი ასოცირდება ჭამასთან, ჭარბ კვებასთან და დიეტის დარღვევასთან; ხდება სხეულის პოზიციის შეცვლისას (მოხრა, ჰორიზონტალური პოზიცია); მცირდება ან ქრება ანტაციდების, მინერალური წყლების ან ანტისეკრეტორული საშუალებების მიღების შემდეგ.
არის თუ არა თიაქარი ასოცირებული იზჟოგასთანთან? დიახ, გულძმარვას ხშირად იწვევს ჰიატალური თიაქარი, რომლის აღმოჩენა შესაძლებელია რენტგენოლოგიური გამოკვლევით.
ყურადღება მიაქციეთ თქვენს მედიკამენტებს. არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატები, გლუკოკორტიკოსტეროიდები, კალციუმის ანტაგონისტები, ანტიქოლინერგული პრეპარატები, ბეტა-ბლოკატორები, თეოფილინი, პროგესტერონი, ანტიდეპრესანტები, ნიტრატები, დოქსიციკლინი, ქინიდინი - ეს ყველაფერი ამცირებს საყლაპავის ქვედა სფინქის ტონუსს.
დასკვნა: გერდ-ზე ეჭვის შემთხვევაში ენდოსკოპიური გამოკვლევაზე უარის თქმა უტოლდება ღია ზღვაში გასვლას რუკის და კომპასის გარეშე.
წყარო: ძირითადი გასტროენტეროლოგიური სინდრომებისა და სიმპტომების დიფერენციალური დიაგნოზი / D. I. Trukhan, S. N. Filimonov. - მ.: პრაქტიკული მედიცინა, 2016. - 6გვ.
რა იწვევს გულძმარვას? კუჭის ზადმეტი გაჭიმვა, რომელიც ხდება საკვების დიდი რაოდენობით მიღებისას, დიდი რაოდენობით ტკბილეულის მირთმევისას, ასევე ლორწოვანი გარსის გაღიზიანება ცხარე ან მჟავე საკვებით, მოწევით, დიდი რაოდენობით ცხოველური ცხიმების მიღებისას. შოკოლადი, ყავა, პომიდორი, ციტრუსები და ალკოჰოლმა, ასევე შეიძლება გამოიწვიოს გულძმარვა, ჭამიდან მცირე ხნის შემდეგ ჰორიზონტალური პოზიციის მიღება, ჭარბი ფიზიკური შრომა, განსაკუთრებით ტვირთის აწევასთან. ასევე სხეულის დახრილობა, მეტეორიზმი, ღვიძლისა და ელენთის გადიდება, ყაბზობა, ფილტვების დაავადებები და ა.შ. ეს რეკომენდაციები უნდა გაითვალისწინოს ყველამ, დადგენილი დიაგნოზით "გერდ". მნიშვნელოვანია, რომ ადამიანმა არ უნდა მოუხშიროს კვების მირთმევას: უნდა ჭამოთ დღეში 3-4-ჯერ და მოერიდოთ ხშირ საჭმლის მიღებას. მცირე პორციებით კვების შესახებ რეკომენდაციები უსაფუძვლოა.
თვითდიაგნოსტიკური ტესტი. თუ გულძმარვა ადვილად იხსნება სოდათი, რძით ან გაზიანი მინერალური წყლით, დიდი ალბათობით გამოწვეულია კუჭის მჟავის რეფლუქსით. კომბინირებული (მჟავა-ნაღვლის რეფლუქსანტი) არ მოიხსნება ზემოჩამოთვლილი მეთოდით და საჭიროებს ადსორბენტების (სმეტა, ენტეროგელი) ან/და ანტაციდების (ალმაგელი, სიმალგელი, რუტაციდი, ანტარეიტი და ა.შ.) გამოყენებას.
საინტერესო ფაქტი. ტკივილის ინტენსიურობა გულძმარვის დროს, არ მიუთითებს მკაფიოდ გამოხატულ ანთებით ცვლილებებს საყლაპავში. ეს დამოკიდებულია ინდივიდუალური მგრძნობელობის ბარიერზე.
როგორ დავსვათ დიაგნოზი? თუ ადამიანი განიცდის კვირაში ერთ-ორ გულძმარვის ეპიზოდს - გვაქს დიაგნოზის დასმის უბლება - დასახელება შემოკლებით "გერდ".
როდის უნდა მიმართოთ ექიმს? თუ გაქვთ გერდის სიმპტომები კვირაში ორჯერ ან მეტჯერ.
ზოგჯერ პრობლემა პათოლოგიურ რეფლუქსში კი არა, გულშია. თუ არსებობს წვის შეგრძნება, რომელიც ლოკალიზებულია მკერდის უკან (ზედა ან შუა მესამედში). ყურადღება მიაქციეთ, პროვოცირებულია თუ არა: ფიზიკური აქტივობით (სწრაფი სიარულით, მთაზე ან კიბეზე ასვლით, მძიმეს აზიდვით); მაღალი წნევით; სიცივით; ემოციური სტრესით. თუ ტკივილი გადასცემს მარცხენა მკლავს, მხარს, კისერს ან ქვედა ყბას. ქრება წვის შეგრძნება დასვენების დროს ან ქრება რამდენიმე წამში ან წუთში ნიტროგლიცერინის მიღებისას. შეტევის ხანგრძლივობა დაახლოებით 3-5 წუთია, იშვიათად 10 წუთამდე. რეფლუქსის ტკივილი ასოცირდება ჭამასთან, ჭარბ კვებასთან და დიეტის დარღვევასთან; ხდება სხეულის პოზიციის შეცვლისას (მოხრა, ჰორიზონტალური პოზიცია); მცირდება ან ქრება ანტაციდების, მინერალური წყლების ან ანტისეკრეტორული საშუალებების მიღების შემდეგ.
არის თუ არა თიაქარი ასოცირებული იზჟოგასთანთან? დიახ, გულძმარვას ხშირად იწვევს ჰიატალური თიაქარი, რომლის აღმოჩენა შესაძლებელია რენტგენოლოგიური გამოკვლევით.
ყურადღება მიაქციეთ თქვენს მედიკამენტებს. არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატები, გლუკოკორტიკოსტეროიდები, კალციუმის ანტაგონისტები, ანტიქოლინერგული პრეპარატები, ბეტა-ბლოკატორები, თეოფილინი, პროგესტერონი, ანტიდეპრესანტები, ნიტრატები, დოქსიციკლინი, ქინიდინი - ეს ყველაფერი ამცირებს საყლაპავის ქვედა სფინქის ტონუსს.
დასკვნა: გერდ-ზე ეჭვის შემთხვევაში ენდოსკოპიური გამოკვლევაზე უარის თქმა უტოლდება ღია ზღვაში გასვლას რუკის და კომპასის გარეშე.
წყარო: ძირითადი გასტროენტეროლოგიური სინდრომებისა და სიმპტომების დიფერენციალური დიაგნოზი / D. I. Trukhan, S. N. Filimonov. - მ.: პრაქტიკული მედიცინა, 2016. - 6გვ.